tat

Bingöl mutfağı gerek ikliminin gerekse geçim kaynağı olan faaliyetlerin tarım ve hayvancılık olması nedeniyle un ve hayvansal ürünlere dayanır. Süt, yoğurt, peynir ve tereyağı neredeyse tüm yerel tariflerde bulunur. Bu ürünlerin çok daha doğal ve lezzetli olma nedeni ise temiz ve geniş yaylalarda yapılan hayvancılığın ürünü olmalarıdır.

Bunun yanı sıra Bingöl, el değmemiş dağlık alanları ve zengin florası sayesinde üstün kalitesi dünya çapında ödülle tescillenmiş çiçek balına, lezzeti bilinen doğal ve organik yayla elmalarına, özel cins fasulyeye, temiz doğasında yetişen dutlardan üretilen pekmeze de sahip!

Bingöl Balı

Bingöl’ün rakımı yüksek, florası zengin, doğası temiz, bozulmamış dağlarından elde edilen bal, 2017 yılında Apimondia Dünya Arıcılar Kongresi’nde 120 ülke ürünleri arasında ikinciliği elde etti. Kalitesi ile Türkiye’de ilk sırada olduğu, birçokları tarafından kabul ediliyor. Bingöl Balı, hastalıklara karşı vücut direncini güçlendiren, solunum yolları rahatsızlıklarını iyileştirici, vitamin ve mineral içeriği yüksek, şekere alternatif ve organik olması nedeniyle sağlığa çok yararlı bir besindir.

Bingöl Kavurması

Bingöl kavurması, ilin temiz ve doğal dağlık alanları ve yaylalarında otlayan dana ve oğlaklarından yapılması itibariyle sıradan et kavurmalarından ayrılıyor. Tuz, tereyağı ve su eklenerek sade ve basit bir tarifle uzun süre ağır ateşte pişen kavurma, çok daha lezzetli ve sağlıklı bir yiyecek hâline geliyor. Bingöl Kavurması, “Çobantaşı Kavurması” adı ile 2017 yılında Coğrafi İşaret aldı ve şehre özgü bir lezzet olarak tescillendi.

Bingöl Yedisu Fasulyesi

Yedisu Fasulyesi, Toprak yapısının uygun olması sayesinde yetişen, Bingöl’e özgü, lezzetli bir fasulyedir. “Horoz Fasulyesi” adıyla da bilinir. Daha çok kuru hâlde tüketilir. Hasadın ardından, fasulye ülkenin her yerinde satışa sunulur.

Sörin (Sorina Pel)

Sörin, incecik açılan yufkaların yuvarlanmasının ardından dilim şeklinde kesilerek tepsiye dizilmesi, sonrasında ise fırınlanıp üzerine sarımsaklı yoğurt ve kızdırılmış tereyağı gezdirilmesiyle hazırlanan yöresel bir yemek. Et içermediğinden vejetaryenler için de mükemmel bir tercih.

Löl

Löl, mayalı hamurun incecik ve kat kat açılması sonrasında; içerisine çökelek, kavurma, maydanoz, patates gibi malzemelerin ilave edilip fırında börek şeklinde pişirilmesiyle yapılır. Bu yemek; yapımı zor ve zahmetli olan, genellikle kutlama, bayram, düğün gibi özel günlerde yapılan yöresel bir lezzettir.

Keldoş

Elde açılan hamurun geleneksel fırında, köz hâline gelmiş odun ateşinde pişmesi, ardından üst kısmının kesilerek çıkarılıp yöresel yoğurt olan “Kurut”un sulandırılıp sarımsak ile karıştırılması ve Keldoş’un üzerine dökülmesi, son olarak da üzerine kızdırılmış tereyağı gezdirilmesiyle hazırlanır. Vejetaryenler için de ideal bir seçenektir.

Mastuva

Yöresel hayvancılıktan elde edilen doğal yoğurt, yumurta ve tereyağına pirinç, un ve tuzun da ilave edilmesiyle hazırlanır. Besin değeri oldukça yüksektir ve vejetaryen tercihlere uygundur.

Ayran Çorbası

Buğday, ayran içinde kaynatılır. Yabani bir nane türü olan yarpuz ilave edilir ve bu mükemmel lezet elde edilir. Et içermez, yüksek besin değerine sahiptir ve vejetaryenler için harika bir seçimdir.

Çiriş Otu

Zambakgiller türüne ait sarı çiçekli, çok yapraklı bir bitki olan Çiriş Otu, “Sarızambak”, “Dağ Pırasası”, “Yabani Pırasa”, “Gülik”, “Güllük”, “Kirkiş Otu” gibi adlarla da bilinir. Yüksek C vitamini içerdiği için bağışıklık sistemini güçlendirici, saç ve cilt sorunlarını iyileştirici, idrar yolu enfeksiyonlarında tedaviye yardımcı etkiye sahiptir. Çiriş Otunun yemeği, böreği ve çayı da yapılır.

Sivan Dut Pekmezi

Bingöl’ün Genç ilçesine bağlı Sivan bölgesinde yetiştirilen beyaz dutlardan, geleneksel yöntemlerle üretilen doğal ve katkısız bir pekmezdir. Doğal tatlılığı, yoğun aroması, katkı maddesi içermemesi ve besleyici değeriyle öne çıkar. Bu pekmez, yüzyıllardır bölgede geleneksel yöntemlerle yapılmakta ve özellikle kış aylarında enerji kaynağı olarak tüketilmektedir.

Şor (Kurut) Çorbası

Bingöl mutfağının kadim yemeklerinden biridir. Ana malzemesi olan “kurut” (yerel adıyla “şor”), yoğurdun kaynatılıp kurutulmasıyla elde edilen uzun ömürlü, yoğun aromalı bir süt ürünüdür. Kış aylarında enerji ve bağışıklık desteği için tüketilen bu çorba, Bingöl halkı tarafından sıklıkla yapılır ve sofraların vazgeçilmezidir.

Guldar Domatesi

Guldar Domatesi iri, kırmızı ve düzgün olmayan dilimli, çekirdekli yapılı bir domatestir. 274 ila 326 g arasında ağırlığa sahip olduğundan iri domates olarak değerlendirilir. 1500-1600 m yükseklikte ve yıllık yağış miktarının 700 mm’nin üzerinde olduğu yerlerde yetişir. Bingöl iklimi ve coğrafi yapısı bu domatesin yetişmesi için idealdir. Guldar Domatesi’nin potasyum oranı yüksektir. Söz konusu potasyum fazlalığı, Guldar Domatesi’nin tadını, lezzetini, nefasetini ve kokusunu oluşturur.

Çiriş Otu

Zambakgiller familyasına ait olan çiriş otu bitkisi, yaklaşık 50 ila 150 cm boyları arasında, yaprakları pırasayı andıran ve 3 cm eninde olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Yenilebilen yabani bir ot olan çiriş otunun Latince adı Asphodelus aestivus L. olarak bilinir. Çiriş otu, farklı bölgelerde dağ pırasası, güllük, kirkiş otu, sarı zambak, yeling otu veya yabani pırasa gibi isimlerle de anılır.

Çiriş otu, bezelyeye benzeyen yeşil meyvelere sahiptir. Bu bitki neredeyse tüm yıl boyunca yeşil kalır. Ayrıca çiriş otu, C ve B3 vitamini, kalsiyum, fosfor, magnezyum, çinko, potasyum ve antioksidanlar bakımından oldukça zengin bir içeriğe sahiptir.